محمد قراگزلو / قرعه‌کشی مرحله دوم مقدماتی جام جهانی که به عبارتی مقدماتی جام ملت‌های 2023 چین هم به حساب می‌آید در مالزی برگزار شد. روز قبل در چهار حالت مختلف بهترین و بد‌ترین حالت‌های ممکن و احتمالات گروه تیم ملی را در نظر گرفته بودیم. برای سخت‌ترین حالت دو احتمال و راحت‌ترین حالت هم دو احتمال دیگر. جالب اینکه در احتمال اول گروه سخت، عراق و بحرین را در گروه‌مان قرار دادیم که دقیقا همین اتفاق افتاد. حالا با دو کشور همسایه و همجوار همگروه شده‌ایم که البته از تیم ما و فوتبال ما کوچکترند اما بردن‌شان راحت نیست. دو حریف دیگر دو تیم از آسیای جنوب شرق هستند. تیم‌های بسیار کوچک که فقط سفر کردن به این دو کشور و خوردن غذاهای‌شان کار دشواری است وگرنه از الان می‌توانیم 12 امتیاز از این 4 بازی برای خودمان برداریم.
شاید در نگاه اول کیفیت تیم‌های مختلف هر گروه تقریبا یکسان باشد اما به نوعی گروه C که همان گروه تیم ملی خودمان باشد به نوعی دشوارترین گروه ممکن است.
عراق: جذابیت و حساسیت بازی در بصره
عراق در 30 سال گذشته حریف آسانی برای تیم ملی کشورمان نبوده است. شاید اگر خوش انصاف باشیم ایران، عراق و عربستان را قدرت‌های سنتی قاره می‌نامیم؛ همان زمانی که قطر تیمی حتی درجه دو هم به حساب نمی‌آمد. در مقابله مستقیم با عراق تاریخچه و آمار به نفع ماست. از 28 بازی مستقیم 16 بار عراق را برده‌ایم و فقط 5 بار باخته‌ایم که البته این 5 باخت در همین سی سال اخیر بوده است. البته در بازی‌های رسمی آمارمان حتی بهتر است چراکه 12 بار برده‌ایم و فقط دو بازی را باخته‌ایم.
برای یادآوری بد نیست بگوییم در 30 سال گذشته 9 بار عراق را برده‌ایم و 5 بار هم باخته‌ایم اما از بین این بردها و فقط یکی با اختلاف بیش از یک گل بوده است.
از آخرین بازی‌مان مقابل عراق هم زمان زیادی نگذشته. حدود 7 ماه قبل بود که در جام ملت‌های آسیا مقابل تیم کاتانچ بازی کردیم و مسابقه تبدیل به یک بازی کاملا فیزیکی و خشن شد که در نهایت بدون گل به پایان رسید. البته در آن مسابقه کی‌روش تقریبا تیم دومش را به زمین فرستاد چراکه برای صدرنشینی در گروه فقط یک امتیاز می‌خواست اما عراق با تمام توان بازی کرد که در دور بعد به قطر برنخورد اما هر چه تلاش کرد به گل نرسید. آنها در مرحله یک هشتم به قطر برخوردند و با یک ضربه ایستگاهی از بازیکن عراقی‌الاصل قطر بازنده شدند و با اشک، آه، حسرت و اعتراض این تورنمنت را ترک کردند.
نکته ویژه تقابل ایران و عراق بازی در خاک عراق است. قرار است روز 27 آبان در آخرین بازی دور رفت مسابقات مقدماتی جام جهانی در عراق بازی کنیم. برای این مسابقه ورزشگاه زیبا و تازه تاسیس بصره انتخاب شده است. در واقع تیم ملی قرار است بعد از 18 سال دوباره در خاک عراق بازی کند. محض اطلاع‌تان بگویم قبل از جنگ هم فقط یک بار در عراق بازی کرده بودیم؛ بازی مقدماتی المپیک 1968 در ورزشگاه صحات الکشافا بغداد که بازی بدون گل مساوی تمام شد. دومین و آخرین بازی‌مان در خاک عراق اما شاید در خاطر برخی فوتبال‌دوستان مانده باشد. اتفاقا آن بازی هم در مرحله مقدماتی جام جهانی 2002 برگزار شد. روز 16 شهریور 1380 در ورزشگاه الشعب بغداد تیم ملی با دو گل علی کریمی و علی دایی در مقابل تک گل عماد رضا برنده شد. این سومین بازی تیم ملی با عراق در مرحله مقدماتی جام جهانی بود. در کل دو بار در این مسابقات برنده شدیم و یک بار هم باخته‌ایم. باخت‌‌مان هم به مقدماتی جام جهانی 1994 در دوحه مربوط می‌شود که تیم علی پروین 2 بر یک باخت.
نکته جالب اینجاست که بعد از پایان جنگ 17 بار با عراق بازی کرده‌ایم که فقط همان یک بازی سال 80 در خاک این کشور بوده و حالا حتما مسابقه بصره جذابیت‌ها و حساسیت‌های بسیاری خواهد داشت هر چند همین چند وقت پیش وقتی ذوب آهن در کربلا بازی کرد مشخص شد بازی در خاک این کشور هنوز کار راحتی نیست و حاشیه دارد.
عراق بعد از حذف از جام ملت‌های آسیا حالا برای بازی‌های غرب آسیا مهیا می‌شود. مسابقاتی که میزبانی‌اش را برعهده دارد و البته به خاطر تغییر فرمت جغرافیایی تورنمنت، دیگر تیم ما به‌عنوان پرافتخارترین تیم تورنمنت در آن حاضر نخواهد بود!
عراقی‌ها در فیفادی ماه مارس دو بازی دوستانه با تیم‌های همسایه‌شان برگزار کردند که سوریه را با یک گل و اردن را با نتیجه 3 بر 2 شکست دادند. در ماه ژوئن هم تیم کاتانچ با تونس، تیمی که به نیمه نهایی جام ملت‌های آفریقا رسید بازی کرد که با دو گل باخت.
عراق در همین ماه جولای بازی‌های غرب آسیا را در پیش دارد و برای این مسابقات 44 بازیکن به تیم ملی دعوت شده‌اند. آنها باید در کربلا و اربیل به میدان بروند که حتما کادر فنی تیم ملی سراغ تماشای این بازی‌ها خواهد رفت چراکه به هر حال عراق مهم‌ترین حریف‌مان در مسابقات پیش‌رو خواهد بود.
در عین حال موقعیت سرچکو کاتانچ اسلوونایی در راس کادر فنی این تیم مستحکم نیست. قرار بود این مربی قراردادش را تا پایان مسابقات مقدماتی جام جهانی تمدید کند اما هنوز این اتفاق نیفتاده است. داستان 72 بازیکن صغرسنی در عراق که همواره در فوتبال این کشور مورد بحث بوده چندی قبل مساله‌ساز شد. گفته شد ستاره‌های بسیاری از فوتبال عراق از جمله ملی‌پوشان نام‌آشنایی مثل بشار رسن، طارق همام و مهند علی در این دایره می‌گنجند و همین داستان باعث شد کاتانچ برای تمدید دچار تردید شود.
بحرین: سختی بازی در جزیره کوچک
بازی با بحرین هم برای تیم ما راحت نبوده است. تقریبا همه فوتبال‌دوستان شکست 3 بر یک در پلی‌آف جام‌جهانی 2002 را به خاطر دارند. مسابقه‌ای که ما را به بازی با ایرلند فرستاد و در نهایت تیم پرستاره بلاژویچ به آن جام جهانی نرسید.
بحرین که حتی وسعت کشورش و تعداد فوتبالیست‌هایش به اندازه یک استان کوچک کشورمان نیست به پلی‌آف جام جهانی هم رسیده و اصلا تیم کوچکی نیست اما طی سال‌های اخیر فراز و نشیب زیادی داشته است.
آمارمان مقابل بحرین البته که قابل توجه است. از 17 بازی 8 بار برده‌ایم و 4 بار باخته‌ایم. در مقدماتی جام جهانی غیر از آن شکست معروف منامه که اتفاقا نخستین بازی‌مان در این مرحله بود، در مقدماتی جام جهانی 2006 یک مساوی بدون گل در منامه و یک برد یک بر صفر تعیین کننده در تهران داشته‌ایم. آخرین بازی‌مان هم در سال 1390 در این مرحله رقم خورد که بازیکن حریف همان دقیقه یک اخراج شد و به تیم 10 نفره بحرین 6 گل زدیم که جزو بهترین بردهای کی‌روش طی 8 سال حضورش در ایران بود.
بازی در منامه هم البته برای تیم ملی چندان راحت نبوده است. غیر از آن شکست تلخ سه بر یک، یک مساوی 1-1 در سال 90 و یک شکست 1 بر صفر در سال 87 داشته‌ایم. تنها بردمان هم در زمان سرمربیگری افشین قطبی با نتیجه 4 بر 2 رقم خورد که بعدا شایعاتی درباره تبانی و مچ فیکسینگ در آن مسابقه به گوش رسید.
بحرین در مقدماتی جام جهانی 2018 در گروهی که ازبکستان سرگروهش شد بعد از کره شمالی و فیلیپین با 9 امتیاز چهارم شد. آنها در مرحله مقدماتی جام ملت‌های آسیا بالاتر از ترکمنستان، چین تایپه و سنگاپور با 13 امتیاز سرگروه شدند و به این تورنمنت رسیدند. در جام ملت‌ها بحرین با امارات و تایلند و هند همگروه بود که با تساوی مقابل میزبان، شکست مقابل تایلند و در نهایت پیروزی بر هند به مرحله بعد صعود کرد اما در مرحله یک هشتم‌نهایی 2 بر 1 به کره جنوبی باخت و حذف شد.
تیمی که در رده‌بندی ژوئن 2019 در رتبه 110 فیفا حضور داشته و حتی سال 2004 به رنک 44 هم رسید اما حالا شرایط چندان باثباتی ندارد. آنها هلیو سوسا پرتغالی را در راس کادر فنی خود می‌بینند که پیش از این سرمربی تیم جوانان پرتغال بوده است.
هنگ کنگ: بازی با اسباب بازی
کشور کوچکی که دیگر مستعمره چین به حساب نمی‌آید و همچنان مهد اسباب بازی دنیاست یکی از حریفان کوچک تیم ملی در مرحله مقدماتی جام جهانی خواهد بود. هنگ کنگ کوچک در مقدماتی جام جهانی قبلی بد کار نکرد. آنها در گروه‌شان بعد از قطر و چین سوم شدند و بالاتر از مالدیو و بوتان قرار گرفتند. هنک گنگ در آن بازی‌ها از 8 بازی، 4 برد آورد که البته مشخص است مقابل کدام تیم‌ها به دست آمده و با 14 امتیاز به مرحله بعد نرسید.
این تیم در رسیدن به جام ملت‌های آسیا 2019 هم ناکام ماند. آنها بعد از لبنان و کره شمالی تنها با 5 امتیاز از شش بازی سوم شدند و به این تورنمنت نرسیدند.
تیمی که در ژوئن سال جاری میلادی رنک 141 فیفا بوده از یک مربی فنلاندی بهره می‌برد. میکا پاتلاینن که سرمربی تیم ملی کشورش و لاتویا بوده در مرحله مقدماتی جام جهانی 2022 و جام ملت‌های 2023 هم کار سختی برای امتیاز جمع کردن خواهد داشت.
کامبوج: کوچک نه اما ته جدولی
این حریف شرق آسیایی کشور کوچکی نیست و بیش از 16 میلیون نفر جمعیت دارد که 96 درصد آن بودایی‌اند اما در فوتبال آسیا یک تیم درجه 4 به حساب می‌آید. آنها در مقدماتی جام جهانی قبلی در گروهی که ژاپن، سنگاپور، سوریه و افغانستان در آن حضور داشتند همه بازی‌های‌شان را باختند. در این 8 بازی کامبوج فقط یک گل زد و 27 گل خورد تا در قعر گروه قرار بگیرد. جایی که با آن غریبه نیست. کامبوج در مرحله مقدماتی جام ملت‌های 2019 هم در گروه چهار تیمی‌اش آخر شد و از پس اردن، ویتنام و افغانستان برنیامد. البته کامبوج در آن 6 بازی یک برد به دست آورد.
تیمی که در رده‌بندی اعلام شده ماه ژوئن امسال در رتبه 169 فیفا بوده یک سرمربی آرژانتینی به نام فلیکس دالماس را بالای سر خود می‌بیند که سال گذشته هدایت کامبوج را برعهده گرفت. این مربی سابقه مربیگری در تیم‌های باشگاهی ژاپن و اروگوئه را در کارنامه دارد.